Najważniejsze zasady diety dla dzieci

Zbigniew Filar
17.04.2025 14:50

Odpowiednio zbilansowana dieta dla dzieci jest kluczowa, dostarcza bowiem energii oraz składników niezbędnych do wzrostu, a także różnego rodzaju bardzo energochłonnych procesów. Dietetycznych mitów jest jednak wiele i nie wszyscy opiekunowie wiedzą, co podawać swoim pociechom. Sprawdźmy to!

Kluczowe zasady diety dla dzieci

Zacznijmy od nieco bardziej ogólnych wskazówek w zakresie diety dla dzieci.

Okazuje się, że jedną z kluczowych zasad jest urozmaicone menu. To właśnie dzięki dostarczaniu różnych grup produktów zwiększamy szansę na to, że dziecko otrzyma wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Bardzo istotna jest też kwestia odpowiedniej kaloryczności diety. Jak przyznają dietetyczki Centrum Respo, dr inż. Małgorzata Jackowska oraz Aleksandra Kilen-Zasieczna, jest to kwestia często niedoceniana przez opiekunów. A w celu zapobiegania nadwadze i otyłości, jest to bardzo istotne.

Konkretne wskazówki dotyczące diety dla dzieci znajdziesz na https://centrumrespo.pl/dzieci/dieta-dla-dzieci-jadlospis/.

1. Owoce i warzywa, czyli podstawa diety

“Moje dziecko nie chce jeść warzyw i owoców” - przyznaje wielu rodziców. Tymczasem to tak naprawdę ta grupa produktów powinna stanowić znaczącą część każdego posiłku (nawet ½).

Jak więc zachęcić dziecko do ich jedzenia?

Bądź przykładem - dzieci chętniej jedzą to, co widzą na talerzach rodziców.
Zaangażuj dziecko w przygotowanie posiłków - nawet proste czynności jak mycie warzyw czy układanie owoców zwiększają zainteresowanie jedzeniem.
Serwuj warzywa i owoce w atrakcyjny sposób - kolorowe szaszłyki, zabawne kształty czy „buźki" z warzyw przyciągają uwagę.
Wprowadzaj nowe produkty stopniowo - małe porcje nowego warzywa obok ulubionych potraw dziecka.
Nie zmuszaj do jedzenia - presja może prowadzić do niechęci. Proponuj, ale szanuj odmowę.
Dodawaj warzywa do ulubionych potraw - np. tarty marchewki do kotletów czy owoce do jogurtu.
Przygotuj zdrowe przekąski - pokrojone warzywa i owoce w zasięgu ręki jako alternatywa dla słodyczy.

2. Duży udział produktów zbożowych

Produkty zbożowe to ważne źródło węglowodanów w diecie dziecka. Są także bogate w witaminy z grupy B, błonnik i sycą na długo. O jakich produktach mowa?

Chodzi tutaj przede wszystkim o pełnoziarniste produkty takie jak makarony i chleb, kasze, a także inne produkty mączne.

3. Źródła białka

Białko to kluczowy składnik w diecie i to nie tylko dzieci. Jak je dostarczać? Chodzi tutaj nie tylko o mięso, ale także jajka, produkty mleczne, a także rośliny strączkowe oraz produkty sojowe. [2]

4. Tłuszcze

Tłuszcze są niezbędne m.in. do wchłaniania witamin. Szczególną uwagę należy zwrócić także na kwasy tłuszczowe omega-3, które są kluczowe dla zdrowia układu nerwowego dziecka (kwasy te można znaleźć przede wszystkim w tłustych rybach morskich).

Jeśli natomiast chodzi o pozostałe źródła zdrowych tłuszczów, to w diecie dziecka powinno być ich więcej ze źródeł roślinnych, aniżeli odzwierzęcych.

Dieta dziecka a przekąski i słodycze

W diecie każdego, również dziecka, jest miejsce na umiarkowane ilości przekąsek i słodyczy. Wszyscy bowiem mamy naturalną preferencję, jeśli chodzi o słodki smak [1]. Bywa to jednak oczywiście zgubne, jeśli stawiamy… tylko na nie.

Trzeba więc postawić na balans i przede wszystkim unikać słodkich przekąsek w diecie najmłodszych. Wtedy, gdy ma miejsce kształtowanie preferencji smakowych. Jeśli w tym okresie w diecie pociechy będzie zbyt dużo przetworzonych, słodkich produktów, to niestety narażamy się na to, że pociecha niechętnie będzie jeść warzywa i inne, nisko przetworzone produkty.

Właśnie dlatego dieta dziecka powinna być naprawdę dobrze przemyślana.

Błędy w żywieniu dzieci

Znamy już najważniejsze, dobre praktyki, jeśli chodzi o żywienie najmłodszych. Jakie są w razie błędy, które popełniane są najczęściej?

Pomijanie śniadania – brak pierwszego posiłku obniża koncentrację i energię dziecka w ciągu dnia.
Dieta rodziców = dieta dziecka – dzieci mają inne potrzeby żywieniowe i nie powinny jeść jak dorośli.
Nagrody jedzeniem – np. „jak zjesz obiad, dostaniesz deser” uczy złych nawyków emocjonalnych związanych z jedzeniem.
Brak regularności posiłków – nieregularne jedzenie rozregulowuje metabolizm i sprzyja podjadaniu.
Jedzenie przed ekranem – dzieci tracą kontrolę nad ilością jedzenia, co sprzyja przejadaniu się.
Zmuszanie do jedzenia - wymuszanie "zjedz do końca" uczy dzieci ignorowania własnych sygnałów sytości i może prowadzić do zaburzeń odżywiania w przyszłości.
Brak różnorodności - podawanie codziennie tych samych potraw sprawia, że dieta jest uboga w składniki odżywcze. Warto co jakiś czas wprowadzać nowe smaki i produkty.

Podsumowanie

Jak widać, w diecie dziecka powinny dominować nisko przetworzone produkty, głównie warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, źródła białka, a także umiarkowana ilość tłuszczów. Trzeba też zwracać szczególną uwagę na ograniczenie produktów wysoko przetworzonych, zwłaszcza u mniejszych dzieci.

Jeśli natomiast potrzebujemy wsparcia w zakresie żywienia najmłodszych, warto zasięgnąć porady dietetyka dziecięcego. Taki specjalista może opracować jadłospis oraz wskaże dodatkowe, bardziej kompleksowe wskazówki wspierające w żywieniu dziecka na co dzień.

Bibliografia: