Yerba Mate, czyli napar z ostrokrzewu paragwajskiego, zyskał światową renomę dzięki swoim właściwościom stymulującym i wspomagającym koncentrację. Jego pozytywny wpływ na cały organizm sprawia, że jest smaczną i zdrową alternatywą dla kawy. Nic więc dziwnego, że dobroczynne właściwości naparu są doceniane przez entuzjastów zdrowego stylu życia na całym świecie. Specjalnie dla początkujących przygotowaliśmy szczegółowy przewodnik. Krok po kroku wyjaśniamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze gatunku Yerba Mate oraz jak dobrać odpowiednie naczynie i profesjonalną bombillę.
Czym jest Yerba Mate i skąd pochodzi?
Yerba Mate pochodzi z Ameryki Południowej i produkowana jest z liści ostrokrzewu paragwajskiego. Napar z tych liści jest znany jako Yerba Mate, a także jako herbata paragwajska, herbata brazylijska lub „brazylijska herbata jezuitów”. Popularna dzisiaj nazwa pochodzi od Hiszpanów, którzy zakładali misje jezuickie na obszarach występowania tej rośliny.
Nazwa ta odnosiła się do picia zioła „yerba” z naczynia z tykwy nazywanego „mate”. Niezwykłe właściwości Yerba Mate były znane południowoamerykańskim plemionom od wieków, ale to misjonarze jezuiccy rozpoczęli pierwsze uprawy.
Ostrokrzew paragwajski jest rośliną wyjątkowo wrażliwą na warunki klimatyczne, dlatego wciąż rośnie tylko na swoich rodzimych obszarach. Obecnie największym producentem yerba mate jest Argentyna, a za nią plasują się Brazylia i Paragwaj.
Sposób zbioru liści zależy od regionu pochodzenia Yerba Mate. Po zbiorze liście przechodzą przez kilka etapów obróbki termicznej i suszenia, a następnie leżakują od kilku do kilkunastu miesięcy, aby uzyskać odpowiednie walory smakowe. Na działanie i smak Yerba Mate wpływają różne czynniki, takie jak czas zbioru, miejsce i warunki wzrostu rośliny, sposób obróbki w suszarniach czy stopień rozdrobnienia.
Jakie właściwości ma Yerba Mate?
Yerba Mate ma aż 196 aktywnych składników, co przewyższa na przykład zieloną herbatę. Oczywiście, nie oznacza to, że jest jedynym napojem potrzebnym do życia, ale picie yerby niesie ze sobą wiele korzystnych właściwości. Yerba Mate pobudza i zwiększa zdolność koncentracji, nie powodując przy tym skutków ubocznych, takich jak rozdrażnienie czy nerwowość. Pozytywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu.
Dodatkowo:
- wspiera procesy trawienne i redukuje uczucie głodu,
- wzmacnia układ odpornościowy,
- zawiera minerały takie jak magnez, potas, żelazo, wapń, cynk oraz witaminy A, B1, B2, C, E, biotynę i karoten.
- działa moczopędnie i pomaga usuwać toksyny z organizmu,
- obniża poziom cholesterolu we krwi,
- posiada właściwości antyoksydacyjne, antynowotworowe, przeciwzapalne, przeciwpasożytnicze, przeciwgrzybicze oraz antyreumatyczne.
Jaka Yerba Mate na początek?
Wiele osób zadaje sobie pytanie: jaką Yerba Mate wybrać na początek. Idealna Yerba Mate dla początkujących to ta o łagodnym smaku. Napar powinien mieć świeży aromat. W tym przypadku najlepsze będą delikatne produkty dostosowane do gustów europejskich.
Można spróbować yerb smakowych, chociaż dobrze jest najpierw zapoznać się z czystym smakiem naparu. Zbyt gorzka Yerba Mate może na początku zniechęcić. Warto zaczynać od małych ilości suszu i większej ilości wody, aby stopniowo przyzwyczajać się do smaku i picia yerby. Ponadto dobrym rozwiązaniem będzie wybór odpowiedniego zestawu Yerba Mate dla początkujących.
Jak wybrać zestaw do picia Yerba Mate dla początkujących ?
Dla osób, które rozpoczynają swoją przygodę z regularnym piciem naparu, odpowiednim rozwiązaniem będzie Yerba Mate zestaw na początek. Zestaw Yerba Mate zawiera wszystko, co potrzebne do przygotowania pierwszego naparu: paczkę Yerba Mate, bombillę oraz matero - specjalne naczynie do Yerby.
Matero
To naczynie posłuży nam do zaparzania suszu Yerba Mate. Najpopularniejsze mają charakterystyczny kształt bombki - szerokiej u dołu i zwężającej się ku górze (jak drewniane naczynka czy naczynka ceramiczne). Istnieje jednak wiele różnych wariantów matero - niektóre są bardzo dekoracyjne.
Naczynia mają także różne pojemności - od maleńkich, mieszczących 110 ml naparu, po większe, które pomieszczą nawet pół litra. Najbardziej popularne naczynka w Polsce, często spotykane w zestawach startowych, mają pojemność około 250-350 ml. Dla początkujących najlepszym rozwiązaniem będzie wybór mniejszego naczynia (200-250 ml). Pomoże to dobrać odpowiednią ilość suszu.
Warto zwrócić uwagę nie tylko na wielkość naczyń, ale także na materiały i wykończenie. Tradycyjne argentyńskie naczynia są wykonane z owocu tykwy lub drewna, często mają metalowe okucia. W Paragwaju przy produkcji naczyń wykorzystuje się drewno Palo Santo oraz guampy z rogów bawołów. Obecnie coraz większą popularność zyskują praktyczne naczynia ceramiczne i szklane. Zestaw startowy Yerba Mate zazwyczaj zawiera wygodne w użytkowaniu naczynia ceramiczne, szklane lub tykwy o uniwersalnym designie.
Bombilla
Bombilla to specjalna rurka z filtrem do picia yerba mate. Wprowadza się ją bezpośrednio do matera z suszem. Działa jak słomka, lecz ma końcówkę filtrującą. Skutecznie oddziela kawałki listków i gałązek ostrokrzewu, zapobiegając ich przedostawaniu się do ust. Bombillą nie należy mieszać naparu, gdyż grozi to zatkaniem filtra.
Bombille są najczęściej wykonane ze stali nierdzewnej, ale dostępne są też wersje ze stopu alpaki, srebra, brązu niklowanego i bambusa. Mają długość od 14 do 21 cm. Wybór bombilli powinien zależeć od wielkości matera – do klasycznego kubka idealnie pasują bombille o długości 17-19 cm.
Filtry mogą mieć różne kształty – łyżeczki, płaskie, okrągłe i inne - każdy skutecznie filtruje napar. Bombille mają wygodne, spłaszczone ustniki, a niektóre modele można rozkręcać do mycia. Dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z Yerba Mate, dobrym wyborem będą najtańsze bombille ze stali nierdzewnej z Chin.
Rodzaje Yerba Mate
Na rynku można znaleźć wiele marek Yerba Mate. Różnorodność rodzajów naparu wynika z licznych gatunków ostrokrzewu paragwajskiego. Te gatunki zależą od klimatu, w jakim rośnie roślina, gleby, na której jest uprawiana, oraz kraju, z którego pochodzi. Ten ostatni aspekt jest istotny, ponieważ plantatorzy z różnych krajów mają odmienne tradycje w uprawie i obróbce liści:
- Yerba Mate z Paragwaju charakteryzuje się bardzo mocnym i intensywnym smakiem. Liście są zazwyczaj suszone nad dymem z ogniska, co nadaje im wędzony aromat. W suszu można znaleźć również małe patyczki.
- Yerba Mate z Argentyny jest najbardziej zróżnicowana pod względem odmian i gatunków. Proces suszenia jest krótszy, co sprawia, że smak jest mniej intensywny niż w przypadku paragwajskiej yerby, dzięki czemu nadaje się dla każdego.
Yerba Mate z Brazylii, znana jako Erva Mate, ma delikatny smak. Występuje zarówno w wersji bezpyłowej z grubymi liśćmi, drobno ciętymi liśćmi, jak i w postaci bardzo drobno zmielonego suszu, który przypomina mąkę lub pył. Drobno zmielona Erva Mate po zaparzeniu tworzy dość gęsty napar, co wymaga użycia specjalnej bombilli zwanej „bomba".
Jak przygotować napar Yerba Mate?
Aby zrobić dobrą Yerba Mate, potrzebujesz wody o temperaturze 70-80°C i odpowiedniej ilości suszu. Tradycyjnie wsypuje się 1/2 do 3/4 objętości naczynia, ale dla łagodniejszego smaku można zacząć od 1/3.
Najprostszy sposób przygotowania:
- Wsyp susz Yerba Mate do naczynka.
- Napełnij naczynko wodą.
- Włóż bombillę.
Po 2-3 minutach Yerba jest gotowa do picia. Możesz zalewać susz wielokrotnie, aż do utraty smaku. Choć ten sposób jest najprostszy, może powodować zapchanie bombilli i szybkie wypłukanie suszu. Zalecamy więc przetestowanie innych metod.
Zacznij przygodę z Yerba Mate
Yerba Mate dla początkujących może wydawać się gorzka, dlatego warto zacząć od argentyńskich suszów lub Yerby z dodatkami, aby najlepiej poznać jej smak. Z czasem odkryjesz bogactwo aromatów i smaków. Do przygotowania naparu potrzebujesz tylko zestawu do Yerby i odpowiedniego suszu.