Co to jest wykrojnik?
Wykrojnik to narzędzie introligatorskie, służące do wycinania nietypowych kształtów w różnych tworzywach, takich jak papier, tektura, karton itp. – czynność ta nazywa się sztancowanie. W ten sposób możemy otrzymać z danego tworzywa np. pudełko o nietypowym kształcie. Niemniej jednak nie jest to zajęcie wykorzystywane wyłącznie przez artystów. Dzięki wykrojnikom otrzymujemy również potrzebne części do silników np. uszczelki. Przy jego użyciu można wykonać zabiegi takie jak:
- bigowanie – proces polegający na zginaniu materiału w danym miejscu, by uzyskać pożądany kształt,
- perforacja – proces polegający na wycinaniu otworów w wybranym tworzywie, by nadać mu dowolny kształt. Perforacji używa się wtedy, gdy jedna z części danego produktu ma dać się łatwo oderwać.
W branży poligraficznej używa się wykrojników płaskich i rotacyjnych. Pierwsze z nich poruszają się z góry na dół; drugie obracają się na cylindrze maszyny służącej do sztancowania.
Jakie efekty uzyskamy dzięki sztancowaniu i na czym ono polega?
Z techniki korzysta wiele firm z branży poligraficznej. Dzięki niej możliwa jest produkcja ozdobnych teczek firmowych, ulotek i folderów. Ponadto, jest pomocna również w produkcji kart biznesowych, i okolicznościowych. Wiele firmy przy jej pomocy produkuje materiały reklamowe, takie jak: wizytówki, opakowania ozdobne i torby.
Do wykrawania służy wykrojnik, którego najważniejszą częścią jest wyprofilowane ostrze. Cała czynność polega na wtłoczeniu ostrza w podłoże, tak by przecięło na wylot dane tworzywo. Jednak podczas wykrawania nie zawsze trzeba przecinać materiał. Wykrojnik umożliwia również odpowiednie naginanie tworzywa, tak by uzyskało ono odpowiedni kształt. Można go jednak przykładać zarówno do jednego arkusza, jak i całego ich stosu. Zaletą urządzenia jest wysoka precyzja działania, która nie jest zależna od grubości tworzywa.
Maszyna sztancująca jest to dość skomplikowane urządzenie. Wyróżniamy jej kilka rodzajów np. sztancyngiel, maszynę cylindryczną, automat sztancujący i rolówkę. Najpopularniejszy z nich jest jednak sztancyngiel, który umożliwia niezwykle precyzyjne docinanie, lecz nie jest w pełni zautomatyzowany, gdyż arkusze wciąż trzeba podawać mu ręcznie.