Płaca minimalna ustanawiana jest w Polsce ustawowo - zależy od wyliczeń i decyzji ministra finansów, który wysokość najniższej pensji negocjuje ze związkami zawodowymi. Te zawsze chcą dużego wzrostu, a rząd niemal zawsze stara się te zapędy hamować. I tak właśnie ustalono, że w tym roku zatrudniony na pełnym etacie pracownik może zarobić najmniej 2 800 zł brutto.
Dużo czy mało? Nie ma jasnej odpowiedzi na to pytanie, bo związkowcy chcą więcej, a pracodawcy narzekają na rosnące koszty pracy. Trzeba uczciwie przyznać, że w ostatnich latach najniższe pensje rosły dynamicznie. Jeszcze w 2019 r. było to 2 250 zł, a już rok później 2 600 zł. W okresie od 2015 do 2020 roku pensja minimalna wzrosła o niemal 50 procent.
Rok 2022
Co do stawek na rok 2022 nie ma jeszcze ostatecznej decyzji. Według danych GUS, a tymi posługuje się rząd, wzrost powinien wynieść przynajmniej 184 zł i 70 groszy i najniższa pensja miałaby wynieść 2985 zł. Tyle, że związki negocjują wyżej i np. OPZZ chce wzrostu o 500 złotych.
I tak jest co roku. Wyjściem z takiej sytuacji może być obliczanie najniższego wynagrodzenia jednym stałym systemem. Zaproponował to właśnie Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Adam Abramowicz. To były poseł PiS powołany na obecne stanowisko przez premiera. Na spotkaniu z pracodawcami, związkowcami i przedstawicielami trzech ministerstw Abramowicz mówił, że najniższe zarobki powinny zostać wyłączone spod polityki.
Nowy pomysł
„W sprawie płacy minimalnej powinien być zawiązany szeroki konsensus. My nie chcemy robić czegoś przeciwko pracownikom, przeciwko związkom z zawodowym. To ma być rozwiązanie nie przeciwko, a dla - dobre dla wszystkich: pracodawców, pracowników, budżetu państwa i całości funkcjonowania nas wszystkich.” - mówił Adam Abramowicz i dodał, że ważna jest też w tym aspekcie regionalizacja płacy. Chodzi o fakt, że koszty utrzymania są różne w zależności od województwa. Ale to nie regionalni politycy mieliby ustalać stawki: „Gdybyśmy przekazali to do polityków regionalnych, to dopiero rozpocząłby się festiwal. Moglibyśmy uzyskać zupełnie inny efekt, niż oczekujemy.” – mówił.
Zdaniem Rzecznika najniższa stawka powinna być uzależniona od średniej krajowej i wynosić połowę tej drugiej. I tak na koniec 2020 roku przeciętne wynagrodzenie wyniosło 5973,75 zł, czyli płaca minimalna wyniosłaby w tym roku ok. 2986 złotych.
Przedstawiciele resortu rozwoju, pracy i technologii mówili na spotkaniu, że obecny mechanizm jest wadliwy, ale regionalizacja zarobków nie jest dobrym pomysłem. "Płaca minimalna na poziomie regionalnym wydaje się zbyt daleko idącym krokiem." – ocenił zastępca dyrektora departamentu analiz gospodarczych w MRPiT Mariusz Zielonka, a ekspert Business Centre Club Witold Michałek dodał: „Potrzebna jest dyskusja, nie tyle czy wprowadzać zróżnicowaną regionalnie płacę minimalną, ale w jaki sposób ją wprowadzać”.
Jego zdaniem taki system mógłby pogłębić różnice ekonomiczne między województwami.