Tarnów. Miejscy urzędnicy odkryli milionowe edukacyjne przekręty

W związku ze sprawą zatrzymano trzy osoby, zarzuca się im, że wyłudzili z Urzędu Miasta Tarnowa, od 2016 do 2018 roku, 7 milionów 800 tys. zł subwencji oświatowej pod pozorem prowadzenia działalności edukacyjnej. W medialnych informacjach pominięte zostały jednak istotne fakty. Po pierwsze: policję i prokuraturę na trop nielegalnej działalności naprowadzili urzędnicy z Wydziału Audytu i Kontroli Urzędu Miasta Tarnowa, którzy średnio rocznie kontrolują działalność około pięciu firm tego rodzaju, z których każda prowadzi po pięć - sześć szkół. Nie jest to jedyna tego rodzaju sprawa, bo kilka znalazło już swój finał w sądzie. Po drugie: na tego rodzaju działalność i nadużycia pozwalają luki w prawie, na które władze miast, w tym Tarnowa, zwracają uwagę różnym organom państwowym od wielu lat, jak dotąd bez większych efektów.

Na trop fikcyjnej w części działalności Centrum Edukacji Libertia naprowadzili tarnowskich policjantów pracownicy Wydziału Audytu i Kontroli UMT, a pani Agnieszka Sobol, dyrektorka wydziału, podczas zeznań na policji w sprawie nieprawidłowości w innym ośrodku kształcenia, zwróciła ich uwagę na to, że wykryto bardzo podobne działania w kolejnym. Po tej informacji policjanci rozpoczęli działanie operacyjne i tak zaczęła się sprawa.

Równolegle pracownicy Małopolskiego Kuratorium Oświaty przeprowadzali kontrolę w należącym do CE Libertia Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii, gdzie panowały skandaliczne warunki bytowe. Wskutek przekazanych policji przez tarnowską urzędniczkę informacji kontrolerzy zajęli się też innymi aspektami działalności firmy, wyszły na jaw duże nieprawidłowości, a o ich efektach powiadomili prokuraturę.

Kontrola w Centrum Edukacyjnym Libertia, której zakres obejmował ocenę prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu Gminy Miasta Tarnowa, w tym przedstawionych danych o liczbie uczniów, przeprowadzona została na przełomie 2017/2018 roku (za rok 2016) oraz w 2019 roku (za lata 2017 – 2018). Wydział Audytu i Kontroli ustalił łączną kwotę wyłudzonej dotacji w wysokości 6 milionów 790 tys. 904,71 zł.

W wyniku kontroli stwierdzono m.in.:

- wykazywanie wychowanków Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nieposiadających stosownych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niedostosowanie społeczne;

- wykazywanie podopiecznych Niepublicznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej „Centrum Wspierania Rozwoju”, nieposiadających stosownych opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju;

- wykazywanie słuchaczy Prywatnej Policealnej Szkoły Libertia dla młodzieży, przy braku potwierdzenia ich obecności na zajęciach w postaci własnoręcznie podpisanych list obecności;

- ujęcie w rozliczeniu dotacji faktur na prace remontowo-budowlane, które faktycznie nie miały miejsca w placówce;

- - finansowanie wynagrodzenia za godziny nauczycieli i terapeutów, które w rzeczywistości nie zostały zrealizowane;

- ujęcie w rozliczeniu dotacji faktur związanych z udziałem nauczycieli, terapeutów oraz słuchaczy szkoły policealnej w fikcyjnych szkoleniach;

- finansowanie ze środków dotacji wynajmu domu dla dyrektora szkoły;

- finansowanie ze środków dotacji przejazdów taksówkami bez uzasadnienia celu podróży i wiele innych.

* * *

Wydział Audytu i Kontroli Urzędu prowadzi kontrole w przedszkolach, szkołach i placówkach niepublicznych systematycznie od 2011 roku. Oczywiście część kontroli kończy się wynikiem pozytywnym i potwierdzeniem, że dana jednostka prawidłowo gospodaruje środkami publicznymi. Dotyczy to głównie tych niepublicznych jednostek oświatowych, w których realizowany jest obowiązek szkolny lub obowiązek nauki. Zdarzają się jednak przypadki, że nieprawidłowości jest sporo oraz takie które wymagają interwencji funkcjonariuszy policji i prokuratury, z którymi wydział współpracuje, a współpraca jest owocna i skuteczna.

Od 2011 roku wydział stwierdził nieprawidłowe gospodarowanie publicznymi pieniędzmi w placówkach niepublicznych na kwotę 11 milionów 599 tys. 214,89 zł. Tę kwotę placówki niepubliczne musiały zwrócić, ale nie jest to sprawa łatwa - dotychczas udało się wyegzekwować różnymi drogami 2 miliony 164 tys. 808,67 zł, pozostała kwota podlega egzekucji w trybie postępowania administracyjnego.

* * *

Nieprawidłowości w tarnowskich ośrodkach kształcenia Wydział Audytu i Kontroli UMT stwierdza praktycznie co roku, zdecydowana większość z nich ma miejsce w firmach zajmujących się przede wszystkim kształceniem dorosłych. W 2017 roku, w związku z nasilaniem się zjawiska, prezydent Roman Ciepiela zwrócił się do Najwyższej Izby Kontroli z pismem, w którym stwierdził, iż głównym powodem tego rodzaju procederu są luki w prawie – nieprecyzyjne zapisy Ustawy o systemie oświaty oraz niejednolite orzecznictwo. W piśmie prezydent przytoczył sporo przykładów dotyczących tych luk. W odpowiedzi NIK potwierdziła nieprawidłowości „w udzielaniu jak i rozliczaniu dotacji przez szkoły i placówki niepubliczne”, autorzy odpowiedzi dodali również, iż „analizują wszelkie informacje pojawiające się w sprawie finansowania szkół i placówek niepublicznych, w tym trwające prace legislacyjne nad ustawą o finansowaniu zadań oświatowych”, a materiały i sugestie przekazane przez prezydenta Tarnowa „będą wzięte pod uwagę przy analizie ryzyka i planowaniu działalności kontrolnej NIK w kolejnych latach.”.

Prezydent Tarnowa spotkał się też w sprawie z posłami ziemi tarnowskiej, informując ich o sprawie, która nosi charakter procederu i prosząc o interwencję oraz zmiany w legislacji.

Tekst: Urząd Miasta Tarnowa