Co to jest sankcja kredytu darmowego?
Sankcja kredytu darmowego to dedykowane ochronie konsumentów rozwiązanie prawne, które jest odpowiedzią na nieuczciwe praktyki banków. Możliwość skorzystania z sankcji wynika z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Jeśli w związku z umową dojdzie do określonych tam naruszeń, konsument będzie uprawniony do zwrotu samej kwoty udostępnionego kapitału – bez kosztów, takich jak odsetki, marże czy opłaty dodatkowe.
Sankcja kredytu darmowego ma z jednej strony stanowić rekompensatę dla konsumentów, którzy zostali pokrzywdzeni przez nieuczciwe praktyki banków, a z drugiej – zniechęcić instytucje finansowe do naruszeń przepisów w przyszłości.
Już dzisiaj w polskich sądach toczą się tysiące postępowań o darmowy kredyt. Korzystne orzeczenia i pomyśle wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawiają, że takich spraw będzie jeszcze przybywać.
Kiedy można skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego jest możliwe pod kilkoma warunkami. Oprócz wymagań formalnych kredytobiorca musi wykazać, że w jego przypadku doszło do konkretnych naruszeń.
Sankcja kredytu darmowego dotyczy kredytów konsumenckich, czyli zaciągniętych przez konsumentów na potrzeby prywatne (niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową), których kwota nie przekracza 255 550 złotych bądź równowartości tej kwoty w walucie obcej. Z mechanizmu ochrony są wyłączone np. kredyty hipoteczne (z pewnymi wyjątkami) i walutowe, jednak SKD może objąć m.in. kredyty na zakup samochodu, remont mieszkania czy wakacyjny wyjazd. Dodatkowo zobowiązanie musi być cały czas spłacane albo spłacone maksymalnie 12 miesięcy wcześniej, a umowa – podpisana po 18 grudnia 2011 roku.
Naruszenia uprawniające do skorzystania z sankcji kredytu darmowego to m.in.:
- błędne obliczenie oprocentowania – niezgodność naliczonych odsetek z zapisami umowy to podstawa do zgłoszenia roszczeń przez konsumenta;
- brak informacji o kluczowych dla umowy aspektach – w tym o wysokości Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO), całkowitym koszcie kredytu czy harmonogramie spłat;
- różnica między umowną a wypłaconą kwotą kredytu – jako prowadząca do nieprawidłowości w naliczeniu całkowitych kosztów kredytu jest niedopuszczalna;
- przekroczenie lub nieprawidłowe naliczenie pozaodsetkowych kosztów kredytu – takich jak prowizje, marże czy składki na ubezpieczenie.
Aby sprawdzić, czy umowa kwalifikuje się do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, warto przeprowadzić jej analizę. Kancelaria BUTNY specjalizuje się w postępowaniach dotyczących SKD. Dzięki profesjonalnemu wsparciu zyskasz pewność, że w Twojej sprawie zostaną wykorzystane wszystkie dostępne narzędzia.
Przed polskimi sądami przybywa spraw dotyczących sankcji kredytu darmowego
Do polskich sądów regularnie wpływają kolejne pozwy w sprawie sankcji kredytu darmowego. Według szacunków Związku Banków Polskich na koniec 2024 roku było ich nawet 12 tysięcy. Mimo że spory dotyczące SKD dopiero nabierają tempa, wszystko wskazuje na to, że chętnych do skorzystania z mechanizmu kredytobiorców będzie jeszcze przybywać.
Nic dziwnego, ponieważ do podjęcia kroków formalnych przeciwko bankowi zachęcają korzystne orzeczenia polskich sądów i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE opowiada się za przyznaniem konsumentom wszechstronnej ochrony i podkreśla wagę odpowiedniego sankcjonowania nieuczciwych działań banków. W tych okolicznościach niedługo możemy mieć do czynienia z lawiną pozwów w sprawie sankcji kredytu darmowego.
Czy sprawy dotyczące SKD staną się drugimi sprawami frankowymi?
Eksperci oceniają, że naruszenia uprawniające do skorzystania z sankcji kredytu darmowego mogą się znajdować nawet w 90 procentach umów spełniających formalne wymogi w tym kierunku. Kredytów konsumenckich jest z kolei w Polsce obecnie blisko 19 milionów. Nawet gdyby na wystąpienie do sądu zdecydował się ułamek kredytobiorców, sądy mogą zostać zasypane pozwami. Można się spodziewać, że trend będzie przypominać ten, z którym mieliśmy do czynienia w przypadku spraw frankowych.
Podobnie jak w przypadku kredytów w CHF, zainteresowanie sankcją kredytu darmowego będzie rosło wraz z korzystnymi trendami orzeczniczymi. Obecnie na rozpoznanie TSUE czeka kilkanaście pytań prejudycjalnych. W tych okolicznościach możemy się spodziewać wzrostu liczby pozwów dotyczących SKD w kolejnych miesiącach.